SayKnowMore begeleidt het Lerend Netwerk Spoordata waarin ProRail, ingenieursbureaus en aannemers vormgeven aan datagedreven werken. Zij doen dit om beter te kunnen inspelen op een groeiende mobiliteitsvraag en om spoorprojecten efficiënter en duurzamer te maken. Belangrijk is het verkrijgen van een hogere beschikbaarheid van data.  De transitie die wordt nagestreefd is complex en heeft veel urgentie.  

Groei netwerk

Het netwerk startte in 2017 en is uitgegroeid tot 30 deelnemers waaronder Belgische partners. Onze ervaring is dat diversiteit in een netwerk bijdraagt aan meervoudig kijken en daarmee aan het bedenken van creatieve oplossingen. Door het jaar heen verandert de samenstelling van het netwerk voortdurend. Eén à twee keer per jaar organiseren we grotere bijeenkomsten of webinars, waarbij een bredere vertegenwoordiging uit de sector wordt meegenomen in de ontwikkelingen en de mogelijkheid heeft om in te stappen in het netwerk. 

Energie

In het eerste jaar focuste we onze begeleiding van het netwerk op het scherp krijgen van de urgente kwesties uit de sector en op de betrokkenheid van de deelnemers. In 2018 hebben we een systeemgerichte verbeteraanpak geïntroduceerd en in 2019 hebben we een ontdekkingsreis uitgezet voor de deelnemers die voerde langs imaginaire eilanden waar hen een opdracht wachtte. Dit jaar kozen we voor een gebruikersgerichte aanpak geïnspireerd op Design Thinking en de SPRINT-methodiek van Jake Knapp. We kiezen werkvormen die passen bij een netwerk en bijdragen aan het behalen van concrete resultaten en aan het creëren en behouden van de energie, die nodig is voor innovatie.  

Meerwaarde

ProRail, aannemers en ingenieursbureau maken gebruik van dezelfde data. Het zou voor hen de gewoonste zaak van de wereld moeten zijn ombetrouwbare, toegankelijke assetinformatie met elkaar te delen. Dat blijkt echter een complexe opgave. Het Lerend netwerk Spoordata biedt kansen om verbinding te maken en het collectief oplossend vermogen te vergroten.

Online werken 

Voor het Lerend Netwerk Spoordata volgden we al een blended aanpak. Door de coronacrisis is de nadruk meer op online komen te liggen. De vier deelnemende teams, elk werkend aan een urgent vraagstuk, worden regelmatig online begeleid in hun teamuitdaging. Het hele netwerk komt ongeveer maandelijks bij elkaar, om gezamenlijk een volgende stap in het proces te zetten en te reflecteren op elkaars voortgang.

Als bureau dat lerende netwerken opzet voor de aanpak van complexe, urgente vraagstukken hebben we jarenlange ervaring met het online faciliteren van bijeenkomsten en leertrajecten. Graag delen we deze ervaringen nu online werken uitkomst biedt tijdens de lockdown in de huidige coronacrisis. 

Geen doel maar middel

Voor ons is ‘online’’ geen doel, maar een aanvullend middel om de samenwerking voort te zetten als fysiek contact niet mogelijk is en mailen en telefoneren ontoereikend zijn.  Omdat we een netwerkorganisatie zijn en op verschillende locaties werken kunnen we niet bij elkaar binnenlopen voor een praatje of om een vraag te stellen. Met Slack hebben we een goed online alternatief voor het snel uitwisselen van informatie. Voor verdieping en reflectie maken we gebruik van diverse digitale samenwerkingsplatforms. We hebben onder andere goede ervaringen met zoom

Online setting

Voor onze klanten faciliteren we blended programma’s, waarin live bijeenkomsten worden afgewisseld met online reflectiesessies. Ook een online setting leent zich uitstekend voor interactie en reflectie. Deelname aan een online sessie vraagt wel meer concentratie en energie. Daarom laten we aaneengesloten onderdelen niet te lang duren en bouwen we veel pauzemomenten in. In een online omgeving is een variëteit aan werkvormen nog belangrijker dan in een live setting. Zie onze tips.

Veel professionals hebben ermee te maken: de weerbarstige dynamiek in de ketensamenwerking tussen mensen van verschillende organisaties. We bedoelen het allemaal goed. Toch blijkt het in de praktijk vaak lastig om tot betekenisvolle samenwerking te komen. Wij bieden teams een praktijkgericht, blended programma waarin gezamenlijk tot prestaties komen centraal staat.

Wat levert Samenwerkingsimpuls op?

• Nieuwe handelings- en beïnvloedingsperspectieven, direct toepasbaar in de praktijk
• Meer begrip tussen samenwerkings- partners en versterking van de onderlinge relatie
• Duurzame oplossingen voor hardnekkige vraagstukken in de samenwerking

Wat vraagt deelname?

• Je stelt een verbeterteam samen van drie tot vier deelnemers van verschillende ketenpartners met wie je samenwerkt. 
• Je bent bereid en in de gelegenheid om andere teams op jouw casus te laten reflecteren. 
• Je bent met je team beschikbaar om aan vijf sessies deel te nemen:  een kick-off van 4 uur, waarin vooral aandacht voor het creëren van een veilige leeromgeving;  drie online verdiepingssessies van 1,5 uur; een afsluitende bijeenkomst van 4 uur. 
• Je werkt met je team in de tussengelegen periodes verder aan je eigen casus in de praktijk. Jaap Schaveling is beschikbaar om daarin online te ondersteunen. 
• Je zorgt binnen je eigen organisatie voor support voor deelname aan het programma en betrekt hierbij relevante sleutelfiguren (beslissers).  

Opzet

In Samenwerkingsimpuls gaan vijf verbeterteams aan de slag met een taai samenwerkingsvraagstuk uit hun eigen praktijk. Elk verbeterteam bestaat uit drie tot vier mensen, die vanuit verschillende organisaties of organisatieonderdelen met elkaar samenwerken. Uitgangspunt hierbij is dat zij gezamenlijk de urgentie en verantwoordelijkheid voelen om van en met elkaar te willen leren en aan een verbetering van de onderlinge samenwerking te werken. 

Er zijn twee bijeenkomsten van een dagdeel (een kick- off en een afsluiting) met daartussenin drie online verdiepingssessies, waarin Jaap Schaveling een stuk theorie toelicht en onderlinge reflectie tussen de verbeterteams begeleidt. In het programma doorlopen we de zeven stappen van systeemdenken. Tussen de bijeenkomsten en verdiepingssessies door experimenteren de teams met het geleerde in hun eigen praktijk.

Inhoud

De training wordt op maat samengesteld. Onderdelen zijn: analyse issue, ‘lezen’ krachtenveld, zelfonderzoek, bedenken haalbare aanpak en oefenen met toepassen. Alle teamleden krijgen een intake. Na afloop van de training ontvangt het team een ontwikkeladvies.

Zeven stappen van systeemdenken

We hebben de natuurlijke neiging om te denken in seriële ketens, maar de samenwerking tussen verschillende organisaties kan ook gezien worden als samenspel binnen een sociaal netwerk. In dit samenspel zijn alle betrokkenen van elkaar afhankelijk. Ze maken allemaal deel uit van hetzelfde systeem. Gezamenlijk houden ze patronen in stand die goede prestaties kunnen bevorderen, maar ook kunnen belemmeren.

Systeemdenken is een methode om zicht te krijgen op functionele en disfunctionele patronen in de samenwerking en de drijvende krachten die deze in stand houden. Vanuit dit inzicht worden systeemgerichte interventies ontworpen, die kunnen leiden tot het duurzaam wegnemen van belemmeringen die goede samenwerking in de weg staan. Jaap Schaveling hanteert zeven stappen om structuren en patronen in het systeem te ontdekken en daarop interventies te plegen.