Als je in de spiegel kijkt, wat zie je dan? En vooral: wat zie niet? De Praktijk Spiegel is een collegiale reflectiemethode waarbij een managementteam het eigen functioneren zelf beoordeelt en door een spiegelteam van collega’s uit een kennisnetwerk laat beoordelen op verschillende aspecten. Niet de beoordeling zelf, maar de feedback staat centraal. Daar waar het zelfbeeld afwijkt van het beeld van de collega's valt het meest te leren. Uitwisseling van waarnemingen en ervaringen leidt tot inzichten over hoe verbeteringen bereikt kunnen worden.

Zicht op blinde vlekken

Met de Praktijk Spiegel krijg je met je team zicht op de eigen valkuilen en blinde vlekken. Juist als alles op rolletjes lijkt te lopen. Je creëert een zelfbeeld over de vraag: hoe goed doen we het eigenlijk op verschillende aspecten van ons vak? Daar tegenover zetten we de beelden van een collegaspiegelteam dat een kijkje in de keuken komt nemen en tal van vragen zal stellen. De collega's van buiten zien vaak dingen waar je zelf geen oog meer voor hebt. Ze houden je dus letterlijk een spiegel voor. Dit maakt de Praktijk Spiegel tot een krachtige en effectieve manier van leren, waar SayKnowMore veel ervaring heeft.

Leerzaam voor team en collega’s. De kracht van de spiegel zit vooral in de reflecterende dialoog. Alleen al het opstellen van een zelfspiegel leidt binnen een team tot gesprekken over het eigen functioneren, die doorgaans nooit worden gevoerd. Door het collegaspiegelteam te bemensen met vakgenoten van verschillende organisaties en met verschillende rollen ontstaat een meervoudige blik op het functioneren van het team.

Werkwijze Praktijk Spiegel

Tijdens het spiegelproces worden doorgaans in elk geval de volgende stappen doorlopen:

1. Maken van een zelfspiegel door het eigen team: individueel beoordelen van het eigen functioneren als team voor verschillende managementaspecten en het uitwisselen van de bijbehorende afwegingen en argumenten;
2. Afnemen van diepte-interviews door het collegaspiegelteam: in kleine groepen bevragen van teamleden om een beeld te krijgen van het functioneren van het team voor verschillende managementaspecten;
3. Maken van een collegaspiegel door het collegaspiegelteam: beoordelen van het functioneren van het team voor verschillende managementaspecten op basis van de uitgewisselde bevindingen;
4. Voeren van een verdiepende slotdialoog: vergelijken van de resultaten van de zelfspiegel met die van de collegaspiegel en na verdiepende gesprekken in kleine groepen op relevante thema’s gezamenlijk formuleren van conclusies en aanbevelingen.

Na stap 3 wordt een (vertrouwelijke) tussenrapportage opgesteld die alleen onder de deelnemers wordt verspreid en fungeert als input voor de verdiepende slotdialoog. Na de slotdialoog (stap 4) wordt een eindrapport opgesteld, dat na goedkeuring van de aanvrager (meestal de teamleider van het gespiegelde team) breder kan worden verspreid.

Spiegel op maat

De Praktijk Spiegel kent verschillende varianten en kan zowel voor tussen- als eindevaluaties worden ingezet. Speciaal voor projectmanagementteams zijn de Projectmanagement- en Projectbeheersingspiegel. Meer algemeen toepasbaar zijn de Opmerkzaamheidsspiegel en de Opdrachtgeversspiegel. Voor elke specifieke context kan een spiegel op maat ontwikkeld worden, waarbij de te spiegelen aspecten in overleg met de klant worden bepaald.

Bij een Evaluatiespiegel zijn de rollen van het gespiegelde team (meer kennis dragend, dan kennis vragend) en het collegaspiegelteam (meer kennis vragend, dan kennis dragend) min of meer omgedraaid. Uit diverse evaluaties van het spiegelproces in verschillende varianten blijkt overigens dat het uitwisselen van de verschillende beelden en bevindingen door alle betrokkenen als bijzonder leerzaam wordt ervaren, ongeacht de rol in het proces.